Vaktiyle bir bilge hoca, yıllarca yanında yetiştirdiği öğrencisinin seviyesini öğrenmek ister. Onun eline çok parlak ve gizemli görüntüye sahip iri bir nesne verip:
“Oğlum, bunu al, önüne gelen esnafa göster, kaç para verdiklerini sor, en sonra da kuyumcuya göster. Hiç kimseye satmadan sadece fiyatlarını ve ne dediklerini öğren, gel bana bildir.”
Bir şeyin kıymetini ancak onun değerini bilen anlar ve onun değeri bilenin yanında kıymetlidir.
Öğrenci elindeki ile çevresindeki esnafı gezmeye başlar. İlk önce bir bakkal dükkanına girer ve “Şunu kaça alırsınız?” diye sorar.
Bakkal parlak bir boncuğa benzettiği nesneyi eline alır; evirir çevirir; sonra: “Buna bir tek lira veririm. Bizim çocuk oynasın” der
İkinci olarak bir manifaturacıya gider. O da parlak bir taşa benzettiği nesneye ancak bir beş lira vermeye razı olur.
Üçüncü olarak bir semerciye gider: Semerci nesneye şöyle bir bakar, “Bu, benim semerlere iyi süs olur. Bundan kaş dediğimiz süslerden yaparım. Buna bir on lira veririm.”
En son olarak bir kuyumcuya gider. Kuyumcu öğrencinin elindekini görünce yerinden fırlar. “Bu kadar değerli bir pırlantayı, mücevheri nereden buldun? “diye hayretle bağırır ve hemen ilave eder. “Buna kaç lira istiyorsun?”
Öğrenci sorar: “Siz ne veriyorsunuz?”
Öğrenci, “Hayır veremem.” diye taşı almak için uzanınca kuyumcu yalvarmaya başlar:
“Ne olur bunu bana satın. Dükkanımı, evimi, hatta arsalarımı vereyim.”
Öğrenci emanet olduğunu, satmaya yetkili olmadığını, ancak fiyat öğrenmesini istediklerini anlatıncaya kadar bir hayli dil döker.
Mücevheri alıp kuyumcudan çıkan öğrencinin kafası karma karışıktır. Böylesi karışık düşünceler içinde geriye dönmeye başlar. Bir tarafta elindeki nesneye yüzünü buruşturarak 1 lira verip onu oyuncak olarak görenler, diğer tarafta da mücevher diye isimlendirip buna sahip olmak için her şeyini vermeye hazır olan ve hatta yalvaran kişiler..
Bilge hocasının yanına dönen öğrenci, büyük bir şaşkınlık içinde başından geçen macerasını anlatır.
Bilge sorar: “Bu karşılaştığın durumları izah edebilir misin?”
Öğrenci: “Çok şaşkınım efendim, ne diyeceğimi bilemiyorum, kafam karmakarışık”diye cevap verir.
Bilge hoca çok kısa cevap verir:
“Bir şeyin kıymetini ancak onun değerini bileni anlar ve onun değeri bilenin yanında kıymetlidir.”
Her insanın hayatında varlığını ve değerini bilen, hisseden, fark eden kuyumcular mutlaka vardır.
Bu kuyumcuları arayıp bulmak, bunlardan yararlanmak, hayatın inşasında önemli bir basamaktır
Günümüz dünyasında bu seçicilik vasfına sahip kuyumculara ne kadar da ihtiyaç vardır.
“Fiyat odaklı” değil, “Değer odaklı” bir anlayışla değerlendirmeler yapan, hayata katma değer katan, umut olan ve umut veren, motivasyon yüklü insanlar, tolumun tüm katmanlarında var olan temel değerlerin ve değer yargıların kökleşmesine ve yayılmasına omuz verirler. Bu güzel kuyumcular, kutup yıldızı gibi hep yol gösterici olurlar. Bunlar, topluma yük olmazlar aksine yük alırlar.
“Değer odaklı” mümeyyiz vasfı olan ve kuyumcu hassasiyetiyle olayları ve olguları değerlendiren, analiz eden bu güzel insanlar, hayata anlam, ilham ve neşe katarlar.
Prof. Dr. Şemsettin DURSUN
