Aile kurumunun temellerinin sağlam, dinamiklerinin güçlü olduğu toplumlarda; toplumsal gelişim ve değişimin olumlu yönde ivme göstermesi olası bir sonuç olarak beklenir. Aile kurumunun geleceğe bıraktığı en değerli miras çocuktur. Yetişkinlik dönemindeki problemli insan davranışlarının nedenleri değerlendirildiğinde çoğunlukla problemli bir çocukluk ve sağlıklı bir eğitimin verilmediği aile yaşantısı karşımıza çıkmaktadır.
Esas itibariyle eğitim, bireyin fizikî, ruhî ve zihnî boyutu üzerinde etkisi olan bir faaliyettir. Teknik bakımdan ise eğitim; birtakım bilgi, beceri ve değerlerin genç nesle çeşitli vasıtalarla belli bir gaye ile aktarılmasını ve özümsetilerek bir şahsiyet oluşturulmasını ifade eder. Ancak, aktarılması gerekenlerin neler olduğu konusunda bir fikir birliği yoktur. (1) Burada aktarılması gerekenlerin neler olduğu konusu, nasıl bir çocuk yetiştirilmek istendiği konusu ile doğrudan ilişkilidir. Toplumsal genel kabullerden hareketle bakıldığında çocuk eğitimi ile ailelerin; milli ve manevi değerleri benimseyen, duyarlılık, naiflik, diğerkâmlık, dürüstlük, nezaket gibi güzel kişilik özellikleri bulunan, yaşadığı toplum ve dünya için faydalı olma gayesine sahip, güzel ve iyi olarak nitelendirilen vasıfları taşıyan örnek şahsiyet sahibi bir birey yetiştirmeyi amaçladıkları görülmektedir. Çocukluk bireylerin yaşantısında kalıcı izler bırakan bir dönem olması nedeniyle eğitim açısından kritik bir dönemdir. Sağlıklı bir gelecek inşa etmek için ailede verilecek çocuk eğitiminin niteliğine dikkat edilmesi gerekmektedir.
Günümüzde bilgi kaynaklarına ulaşmak kolaylaşmış ancak ulaşılan bilgilerin doğru ve güvenilir olma durumunu ayırt etmek oldukça zorlaşmıştır. Bu nedenle çocuk yetiştirme konusunda bilgi ile hareket etme hassasiyetimize bilginin sağlıklı, doğru ve güvenilir olma durumunu değerlendirme çerçevesini de eklememiz önem arz etmektedir. Çocuklarımızın şahsiyetini en güzel şekilde şekillendirmek için çocuk eğitiminde sağlıklı ve doğru yaklaşım ön koşulu oluşturmaktadır. Aile kurumunda sağlıklı yetişen çocukların geleceğin teminatı olduğu unutulmamalıdır. Ebeveyn olarak çocuk eğitiminde dikkat edilmesi gerekenler:
-Koşulsuz ebeveyn olmak;
Sevgi, saygı, şefkat, merhamet, anlayış, yardımseverlik gibi temel değerleri çocuklarımızın yaşantısında filizlendirmek hepimizin hayalidir. Bu hayali gerçekliğe taşımak için temel değerleri çocuklarımıza koşulsuz sunmalıyız. “Eğer, ama, fakat” ile başlayan cümlelerle vermek istediğimiz eğitim amacına ulaşmadığı gibi çocuklarımızın hayatına ebeveynliğimizi güvensiz olarak yerleştirir. Çocuklarımızın güvenle büyümeleri için koşulsuz ebeveynlere ihtiyaçları vardır.
-En güzel örnek (olumlu rol-model) olmak,
En güzel örnekleri anlatmak; örnek çocuk yetiştirmekten daha önemlisi ve altı çizilmesi gereken nokta, örnek ebeveyn olmaktır. Ebeveynler çocuklarının sergilemesini istediği hal ve tavırları kendi hayatlarında sergilemelidirler. Ayrıca çocukların hayal dünyasında kendilerine örnek aldıkları, hayali kahramanları eğitimde oldukça önemli bir yer tutar. Düzenli bir şekilde kendine Peygamberimiz (sav), diğer peygamberler ve evliya hayatı hakkında aktarım yapılan çocuk şüphesiz bu yüce şahsiyetleri örnek almak isteyecektir. (2)
-Sabırlı ve özverili olmak;
Eğitim bir süreçtir, eğitim bir amaca yönelik olmakla beraber, amaca ulaşım sürecinde sürekli değişmeler söz konusudur. (3) Bu nedenle eğitim sürecinde ebeveynlerin sabırlı ve özverili olmayı benimsemesi, eğitimde karşılaşılan problemlerle baş etmede destekleyici olacaktır.
-Sevgi dili ile etkili iletişim kurmak;
Ebeveyn olarak kullandığımız dil çocuklarımızın kullanacağı dilin temelini oluşturur. Sevgi dili insanların gönüllerini onaran yapıcı bir dildir. Çocukluk döneminde çocuğunuzla iletişim kurarken bu dili kullanmanız yakınlığınızı arttıracak ve çocuğunuzun iletişim dilinin de sevgi olmasını sağlayacaktır.
-Oyun arkadaşı olmak;
Çocuğun dünyasına giden en kestirme yollardan biri oyundur. Çocuğumuzun en iyi oyun arkadaşı olmalı ama çocuğumuzun hayatındaki asıl rolümüzün ebeveynlik olduğunu bilmeliyiz.
-Algıda olumlu seçici olmak;
Vurgulanan ve pekiştirilen durumların ortaya çıkma olasılığı artar. Bu nedenle olumlu seçici olmalı, olumlu davranışlar kazandırma çabamıza bu davranışlar ortaya çıktığında takdir etme ve destekleme geri bildirimlerini eklemeliyiz.
-Mükemmel değil iyi çocuk yetiştirme ideali taşımak;
Çocuk eğitiminde mükemmeli kurgulamak hatalı bir davranıştır. Çünkü her bireyin güçlü ve zayıf yönleri vardır. Çocuklarımızı iyi tanımalı ve sağlıklı yönlendirmeliyiz. Mükemmeli arzulama çabamızın çocuğumuza zarar vereceğinin farkında olmalı, iyi çocuk yetiştirmek ideali ile hareket etmeliyiz.
Çocuk dünyasındaki en önemli yol rehberleri olan sevgili ebeveynler, çocuğunuzun dünyasına ilmek ilmek iyi ve güzel olan değerlerimizi işleme çabanızdan vazgeçmeyin. Bugün olmasa da bir gün mutlaka çabalarınız sonuç verecektir. Farkında olun; büyüme ve olgunlaşma yolculuğunda çocuklarınızın ilk rehberi sizlersiniz, bu yüzden hayata bıraktığınız ayak izlerinden çok gönül izlerine dikkat etmelisiniz…
Psk. Dan. Bahar SEYHAN
Kaynakça
1) M. Emin Ay, Din Eğitimi ve Din Hizmetlerinde Rehberlik, (İkinci basım. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2011), s. 4. 2) Mustafa Öcal, Din Eğitimi ve Öğretiminde Metotlar, (Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1991), s. 87-88. 3) Şişman, M. (2012). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
