Dr. Adnan OKTAY[1]
Bu yazıda özel küçük okuma gruplarıyla dersler yapan eğitimcilerin ve bu gruplardaki fertlerin (öğrencilerin) bu süreçte dikkat etmesi gereken bazı hususlar maddeler halinde işlenmiştir. Şüphesiz ilmî çalışmalar zordur ve önemlidir. Her ilmî çalışmanın aslında hayata bakan özel bir yanı da vardır. Bir hareket açısından bakıldığında pratik hayatla bağlantısı kurulabilen bir ilmî çalışma, daha başarılı olacaktır. Bu yazı yazılırken bir eğitimci olarak yıllar içinde eğitimle ilgili elde edilen tecrübeler ve bu alanla ilgili çeşitli zamanlarda işlenen kitap, ders ve seminerlerden faydalanılmıştır.
Eğitim Sürecinde Hazırlık
İman, mal ve canla cihat etmeyi gerektirir. “Candan” yapılan her çalışma, emek gerektirir, zaman alır. Eğitimci, zamanını Allah rızası karşılığında davasına satmıştır.
Eğitimcinin günlük azığı zikirdir, bu yüzden her an Allah’ı zikreder.
Söz kalpten çıkar, kalbe gider. Söz, ağızdan çıkarsa kulakta kalır.
İşlenen konu ne olursa olsun hikmet gözetilerek en uygun şekliyle hayata tatbik edilir.
Temiz bir niyet ve karşılıklı dualar, eğitimdeki fertleri birbirine ısındırır.
Niyet her zaman yenilenir. İyi niyet, her zaman değişim, ıslah ve tekâmüle ihtiyaç duyar.
İbadetler huşu ile yapılır, acele edilmez. Sakin, huzurlu bir şekilde eda edilir.
Fertlerin cebinde takke, tespih; evlerinde namaz için cübbeleri olur. Telefonunda Kur’ân programları sürekli açıktır. Kulağı ezana duyarlıdır.
Fertler kişisel bakımlarına, elbiselerine, tertip, düzen, plan ve disipline önem verir.
Evde ibadetler ailece beraber ve hikmetle yapılır. Ferdin tüm ailesi uygunsa bu ibadetlere iştirak eder.
Eş ve çocukların haklarına her şartta riayet edilir. Evde her zaman pozitif bir dil kullanılır.
Aile ile sürekli anlayışla, huşu ile, ağırbaşlılık ve vakar ile iletişim halinde olunur.
Ailede kız çocukları naziktir. Kalpleri nahiftir, yumuşaktır. Sükûneti sever. Bu kalpler sabırla, hikmetle ısındırılmalıdır.
Kız çocukları fedakârdır, cömerttir. Toplum onlara değer vermese de çalışmadaki fert, kendi eş, kız kardeş ve kız çocuklarına özel önem verir, onları sürekli onurlandırır. Eğitimlerine özel ihtimam gösterir.
Ölüm çokça hatırlanır. Yoksa insan gaflete düşer, ilkelerinden sapar.
Her fert alanına, yeteneğine, kabiliyetine uygun bir çalışmaya yönlendirilir. Fert güzel sanatlara meyilli ise ona ilk aşamada fizik metinleri okutmaya gerek yoktur.
Fert, meslek grupları belli aralıklarla ortak etkinliklere katılır. Tanışır, kaynaşır, ortak çalışmalar, projeler yapar.
Derslerde Kur’ân hafızlığına ağırlık verilir. Her fert Kur’ân’la haşir neşir olma süresini tedrici olarak arttırır.
Her çalışma bir program dahilindedir. Planı olmayan çalışmalar bereketsiz ve sonuçsuz olur.
Zafer Allah’ın takdirindedir. Fertler, zafere değil sefere kilitlenir.
Zafer için çok yönlü çalışılır. Fert sefer halindedir. Zaferden kasıt, her açıdan Allah’ın rızasına uygun yaşayan bir toplumun tüm dünyada inşasıdır.
Güçlü kardeşlik bağları, güçlü hareket ve etkili, uzun bir yürüyüş için elzemdir. Eğitimde buna ağırlık verilir.
Okuma Grupları
Küçük okuma grupları İslâmî bilinci yayma odalarıdır.
Grubun her oturumunda “giriş dersi”nde inanç, akıl ve duyguya önem verilir.
Takva ilimden daha önemlidir. Derslerde takva öne çıkarılır. Takva için tefekkür gerekir. Fertler tefekküre sevk edilir.
Gaflette olmak en büyük tehlikedir. Derslerde sürekli uyanık bir bilinçle hareket edilir.
Davet çalışması zayıfsa ders grupları da zayıftır demektir.
Şehadet her dersin ruhudur. Şehadetin işlenmediği ders, mücadele azim ve ruhunu vermekten uzaktır.
Güçlü terbiye, güçlü cemiyet; zayıf terbiye, zayıf cemiyet demektir.
Her dersin sonunda çıkarılacak ders ve ibretler maddeler halinde verilir. Burada dersin hareket ve aksiyon boyutu unutulmaz.
Her ay en az bir defa ilgili süreli yayınlardan ders yapılır. Fertler dergiye yazı yazmaları için teşvik edilir. Davet Mektebi, Hece, Dergâh, İzdiham gibi dergiler ilgili fertlere tavsiye edilir,
Derslerde notlar alınır. Derste tavsiye edilen kitapların müzakeresi yapılır.
Allah’ın yarattıkları, kâinat, evren, gökyüzü, yıldızların araştırılması, bazı Müslümanların temel vazifesidir. Bu tür kitaplara önem verilir. Allah’ın azametini anlatan meselelerle fert Allah’a daha da yaklaşır. Tefekkür eder, takvaya bürünür.
Diğer sureler zayıf olsa da Fatiha ve sondaki kısa sureler, mutlaka iyi ve düzgün okunur, ezberlenir.
Ders grubu, kuru bilginin verildiği bir alan değildir. Çünkü kuru bilgiyi fert her yerde alabilir. Ders grubunda ilim, terbiye, hareket, dava vardır.
Hafta içinde yapılacak tüm çalışmalar ders gruplarından idare edilir.
Ders capcanlı ve heyecanlıdır. Fert, dersi her zaman özler.
Derse katılan her fert büyük bir özlemle, aşkla, şevkle katılır. Böyle duygular yoksa ders grubu ve diğer eğitimciler bunu derhal sorgular, gerekli önlemleri alır.
Ders grubu ilim ve hareketi-aksiyonu beraber yürütür.
Ders grubu sürekli motivasyon merkezidir. Büyük projeler için burada sağlam bir hazırlık yapılır.
Ders grupları sık sık piknikler, cami, okul, park, medrese, lokanta, uygun sahiller, dağ, ova, kır gibi mekânlarda yapılır. Yeri sürekli değiştirilir. Bu odalarda harekete-aksiyona önem verilir.
Ders gruplarında fertlerin birbirine sarıldığı, kucaklaştığı bir ortam hazırlanır. Fiili olarak da fertler bir araya geldiklerinde sünnete uygun olarak “kucaklaşır”.
Fertlere sürekli iyi, güzel, faydalı olan şeyler hatırlatılır. Çünkü insan unutkandır.
Fertlerin hastaları, yakınları, borçluları vs. için dua yapılır. Böylece fertlerin sosyal hayatla ilişkili olması sağlanır.
Kitap okuma programı şeklindeki uygulamalarla eksiği olan arkadaşların eğitimlerini tamamlaması sağlanır.
Grup derslerinin fertleri mümkünse birbirine mahalle olarak yakındır. Böylece fertlerin aileleriyle de daha sıcak bir kaynaşma ortamı oluşturulur.
Derslerde işlenen konular ihtiyaçlara göre belirlenir. Derslerde konu tekrarı olmaz. Bu yüzden zorunlu durumlar yoksa planlama iyi ve titiz yapılır. Ders grubunda bir konu işlenmişse tekrar işlenmez. Eksikler fertlere özel olarak giderilir.
Ders grubu 3T formülünü içerir: Taaruf: Ferdi her yönüyle tanımak. Tefâhün: Nasihat etmek, anlayışla karşılamak, öğüt dinlemek, öğüt vermek. Teâvün: Karşılıklı yardımlaşmak.
Derslerde değerlendirme mutlaka yapılır. Haftalık, aylık, yıllık değerlendirmeler zamanı geldikçe yapılır.
Derste ihtiyaca göre dua yapılır. Ders dua ile bitirilir.
Devamı sonraki sayıda…
[1] Öğretim Üyesi. Mardin Artuklu Ün. Edb. Fak.
